Đối với hầu hết người châu Á, bất dung nạp lactose (thành phần có trong sữa) là một hội chứng hết sức phổ biến.
Sau khi thưởng thức sữa hoặc các sản phẩm từ sữa, không ít người sẽ gặp triệu chứng đầy hơi hoặc đau bụng, tiêu chảy. Đây là hậu quả của hội chứng bất dụng nạp lactose. Nhiều người tỏ ra khó hiểu vì họ từng dễ dàng tiêu hóa sữa khi còn nhỏ nhưng sau đó thì mất khả năng này.
Theo bác sĩ nội khoa Sean Chung, gần như mọi đứa trẻ khi sinh ra đều có khả năng hấp thụ lactose (một loại đường có trong sữa động vật có vú). Phần lớn trẻ em, thuộc tất cả các chủng tộc, sử dụng enzim lactase có trong ruột non để phá vỡ cấu trúc phân tử đường lactose thành glucose và galactose, khiến chúng có thể dễ dàng được hấp thụ qua niêm mạc ruột.
Cũng như các loài động vật có vú khác, sự ổn định lactase đóng vai trò quan trọng, giúp trẻ em tiêu hóa sữa, đặc biệt là trong thời kỳ bú mẹ.
Đầy hơi hoặc đau bụng, tiêu chảy khi sử dụng sữa hoặc các sản phẩm từ sữa, đây là hiện tượng bất dung nạp lactose.
Các bác sĩ tại Nam California giải thích rằng, nhiều người trong chúng ta khi lên 5 sẽ giảm mạnh số lượng enzim lactase. Hiện tượng này được biết đến như là sự bất ổn định lactase, khiến lactose trong sữa không được xử lý. Khi đó, lượng lactose này ở trong ruột sẽ hút nước từ cơ thể và bị các vi khuẩn đường ruột biến thành những thứ khó chịu, trong đó có khí hydro.
Trên thực tế, loài người ở các nền văn minh sớm đều không nạp lactose khi trưởng thành. Chỉ trong thời kỳ phát minh nông nghiệp ngàn năm trước, dân cư các nền văn hóa tại bán cầu Tây mới phát triển enzim lactase một cách ổn định. Con người tiến hóa theo chiều hướng có khả năng dung nạp một nguồn thực phẩm sữa mới ngoài sữa mẹ, có từ việc thuần hóa vật nuôi.
Hiện tượng này được giải thích từ một quan điểm tiến hóa cho rằng, công dân một số quốc gia trở nên thích ứng với sữa, đơn giản bởi họ tiêu thụ nhiều sữa hơn.
Không giống như các các quốc gia gần xích đạo, người dân các nước Bắc Âu cần tiêu thụ nhiều sữa để bổ sung canxi, do thiếu hụt Vitamin D từ ánh nắng mặt trời.
Đó là lý do vì sao tỷ lệ bất dung nạp lactose ở cư dân Bắc Âu có thể xuống thấp tới 5% trong khi ở một số cộng đồng châu Á, nó có thể lên tới hơn 90%.
Để cải thiện tình hình, những người bị bất dung nạp lactose có thể sử dụng một lượng nhỏ sữa mỗi lần, dùng phô mai và sữa chua, những sản phẩm chứa ít đường lactose hơn sữa tươi; hoặc mua các sản phẩm sữa đã qua xử lý phân hủy đường lactose trước để tránh hiện tượng này.